De kosten van ziekteverzuim in Nederland

Uit onderzoek van het RIVM, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VWS, blijkt dat 47% van de Nederlandse werknemers in 2019 verzuimde. Ongeveer een kwart van het ziekteverzuim komt door het werk. Psychische aandoeningen hebben een steeds groter aandeel in het ziekteverzuim.

Volgens hetzelfde onderzoek kost dit werkgerelateerde ziekteverzuim in totaal 6,1 miljard euro. Gelukkig is dit niet een kostenpost die slechts een paar bedrijven hoeven te dragen; elk bedrijf dat mensen in dienst heeft betaalt. Met de nodige inspanningen kunnen bedrijven hun ziekteverzuimkosten echter terugdringen.

Dit vraagt om een proactieve en doelgerichte aanpak. Wil je weten hoe je het ziekteverzuim in je bedrijf kunt terugdringen? Lees dan vooral deze pagina Het voorkomen van ziekteverzuim.

Kosten gerelateerd aan ziekteverzuim - direct en indirect

Hoeveel kost ziekteverzuim nu eigenlijk? Om deze vraag goed te beantwoorden, moet je onderscheid maken tussen de directe en indirecte kosten.

Allereerst is er het salaris dat je betaalt. Dit zijn de directe kosten. Het verlies van productie of dienstverlening is een voorbeeld van de indirecte kosten van verzuim.

Een dergelijke afname in productie geldt vaak niet alleen tijdens het ziekteverzuim; de terugkeer naar werk, dus na verzuim, gaat vaak ook gepaard met een lagere productiviteit. Dit kan komen doordat medewerkers tijd nodig hebben om te wennen en omdat zij hun ritme opnieuw moeten vinden.

Tijdens het ziekteverzuim moet je ook rekening houden met kosten voor vervanging en verzuimbegeleiding.

Meer weten over ziekteverzuim in cijfers? Lees het hier

.

person with wrist pain grabbing their own wrist

De directe kosten van ziekteverzuim

De directe kosten van ziekteverzuim zijn:
– Loondoorbetaling

Hoe ziekteverzuim het salaris beïnvloedt, hangt voornamelijk af van de arbeidsvoorwaarden en de collectieve arbeidsovereenkomst. Meer hierover vind je in onze gids over ziektverzuim in het hoofdstuk:

“Wat is de invloed van ziekteverzuim op het loon?”

De kosten van ziekteverzuim berekenen: directe kosten

De loonkosten – de directe kosten van ziekteverzuim – zijn relatief gemakkelijk te berekenen. Het is dus ook gemakkelijk uit te rekenen wat een bedrijf kan besparen als het erin slaagt het ziekteverzuim terug te dringen.

Het modaal inkomen ligt volgens het Centraal Planbureau (CPB) in 2022 op € 38.000 per jaar. Dit bedrag is bruto en inclusief vakantiegeld. De doorsnee Nederlander – die elke maand ook een deel van z’n vakantiegeld ontvangt – krijgt bruto dus 3.167 euro per maand. Laten we deze doorsnee Nederlander Jan noemen.

Laten we er voor het gemak van uitgaan dat Jan 40 jaar is en per jaar 7 dagen ziek is, iets lager dan het gemiddelde. Volgens het CBS is het ziekteverzuim onder mannen en vrouwen in de leeftijdscategorie 35 tot 45 jaar gemiddeld namelijk 7,6 dagen. 7 ziektedagen komt neer op een ziekteverzuimpercentage van 2,7%, uitgaande van 260 werkdagen per jaar. Jans ziekteverzuim kost zijn werkgever 1.026,10 euro.

((3167 x 12) / 100 ) x 2,7 = € 1026,10

Als een bedrijf 100 werknemers heeft die het gemiddelde van Jan volgen, zijn de jaarlijkse directe kosten van ziekteverzuim € 102.61.

100 x 1026,10 = € 102.610

Als Jans manager erin slaagt om het gemiddeld ziekteverzuim per medewerker van 7 naar 6 dagen per jaar terug te brengen, betekent dit automatisch een significante kostenbesparing.

5 ziektedagen per jaar komt neer op een ziekteverzuimpercentage van 1,92%. Oftewel: de jaarlijkse kosten per medewerker zijn dan 729,67 euro.

((3167 x 12) / 100 ) x 1,92 = € 729,67

Voor Jans werkgever komt dit neer op een jaarlijkse kostenpost van 72.97 euro.

100 x 729,67 = € 72.967

Dit betekent een besparing van bijna 30.000 euro op jaarbasis.

102.610 – 72.967 = € 29.643

Business professional using a calculator

Indirecte kosten ziekteverzuim

De indirecte kosten van ziekteverzuim, de verborgen kosten, hangen van meerdere factoren af:

– De tijd die een vervanger nodig heeft om zich een nieuwe rol eigen te maken en productief te worden
– De mogelijke vermindering van de kwaliteit van diensten en/of producten
– Verminderde efficientie in het team
– Het verlies van business en, mogelijk, van reputatie
– De wervingskosten voor vervangend personeel
– De middelen die nodig zijn voor opleiding en ondersteuning van het overige personeel
– De kosten van overuren die collega’s moeten maken om de uitval van hun collega (deels) op te vangen
– Tijd die de manager besteedt aan het organiseren van vergaderingen en besprekingen rondom ziekteverzuim en het voorbereiden van nieuwe en voormalige collega’s op veranderingen

Bron: Health & Safety Executive.

De kosten van ziekteverzuim berekenen: indirecte kosten

Het is lastig om een groot deel van de indirecte kosten van ziekteverzuim te berekenen, maar het is ook lastig om alle indirecte kosten volledig te begrijpen.

Hieronder geven we een paar voorbeelden van indirecte kosten voor een gemiddeld bedrijf in Nederland als zij Jan op hun loonlijst zouden hebben staan.

Voorbeeld #1 – “het goedkope voorbeeld”:
Verminderde efficientie in the team
Als een medewerker met ziekteverlof is, kan de productiviteit in de rest van het team afnemen. Dit is vaak het geval wanneer er sprake is van lange termijn ziekteverzuim. Het kan van invloed zijn op de stemming van werknemers als een van hun collega’s ziek thuis zit, en daarmee ook op hun productiviteit.

Laten we zeggen dat Kirsten met langdurig ziekteverlof is. Haar collega Jan, die we even als voorbeeld aanhouden, wordt mentaal getroffen door Kirstens ziekteverlof. Zijn maandsalaris is 3.167 euro. Voor een periode van twee maanden is Jan 10% minder effectief. Dit kost de werkgever van Jan afgerond 635 euro aan indirecte kosten.

€ 3.167 x 2 (maandsalaris x 2) – 10% = € 633,40

10% van zijn salaris gedurende twee maanden

iPhone calculator on top of a expense sheet

Voorbeeld #2 – “de duurdere werknemer”:
Inclusief de uitgaven om een vervanger te vinden voor de persoon die met ziekteverlof is Kirstens manager Charlotte, die op zoek is naar een tijdelijke vervangen voor Kirsten, verdient meer dan Kirsten en Jan. Haar maandsalaris is 4.650 euro, dit is een gemiddeld salaris voor managers. Omgerekend naar het uurloon komt dit neer op 29 euro per uur.

Kosten gerelateerd aan spier- en skeletaandoeningen

Spier- en skeletaandoeningen (SSA’s) behoren tot de meest voorkomende beroepsziekten. De klachten komen vooral voor in de rug, nek, schouders en armen; soms in de benen. Ondanks nieuwe wetgeving en preventiemaatregelen blijft het niveau van werkgerelateerde SSA’s in heel Europa hoog.

Proactief optreden tegen spier- en skeletaandoeningen vraagt om blijvende aandacht en focus. Goede ergonomie speelt hierin een belangrijke rol. Wil je meer over ergonomie weten? Lees dan dit artikel over ergonomie op kantoor.

Anatomy of bones in wrist and hand related to RSI

Hoe kan ik ziekteverzuim in mijn bedrijf beperken?

Als je het ziekteverzuim in je bedrijf wil beperken, zijn er een paar acties die je kunt ondernemen. Zo kun je bijvoorbeeld een preventief werkplekonderzoek laten uitvoeren, zodat je zeker weet dat werkomstandigheden op de werkplek van je werknemers de juiste zijn.

Omdat ziekteverzuim verschillende oorzaken kan hebben, is het belangrijk om preventieve maatregelen te nemen. In dit artikel vind je diverse tips die je kunnen helpen om ziekteverzuim terug te dringen – en zelfs te voorkomen.

Wanneer ziekteverzuim optreedt als gevolg van muisarmaandoeningen, kunnen ergonomische computermuizen en ergonomische toetsenborden een grote aanwinst zijn. Meer informatie over de voordelen en het gebruik van deze producten vind je hier.

Sick Leave